Kultur jardueretan parte hartzeak duen garrantzia 7,34 puntuan dago EAEko biztanleen artean, 1etik 10erako eskalan
BILBO, 9 (EUROPA PRESS)
Euskararen ezagutza Euskal Autonomia Erkidegoko (EAE) 15 urtetik gorako biztanleen %36,1era iritsi da 2018an, orain dela hamar urte baino ia %7 puntu gehiago, 2008an %29,4 baitzen portzentajea. Datuak bat datoz 2016an egindako Euskararen azken Inkesta Soziolinguistikoaren datuekin.
Bingen Zupiriak Jaurlaritzako Kultura eta Hizkuntza Politikako sailburuak jakinarazi ditu datuak, astelehen honetan, Euskadiko Artxibo Historikoan egindako prentsa agerraldian, Bilbon. Kulturaren Euskal Behatokiak egindako EAEko parte hartze kulturalari buruzko inkestaren datuak aurkeztu ditu Zupiriak, Joxean Muñoz Kultura sailburuordearekin batera.
Azterketaren datuak Kulturaren Euskal Behatokiak egindako 2018ko 'Kultura-ohiturei, -praktikei eta -kontsumoari buruzko Inkesta' lanetik datoz. EAEn, Nafarroako Foru Erkidegoan eta Iparraldean egin zen inkesta, 6.300 pertsonako laginarekin. Azaroaren 29an eman ziren ezagutzera Euskal Herri osoko euskarazko kultur kontsumoari buruzko datuak.
Analisi berria inkesta berean oinarritzen da, baina EAE soilik hartzen du kontuan, eta honako aldagaiak neurtu ditu: kulturarekiko jarrerak; kultur jardueren pisua eta haien bilakaera (eszenikoak, ikus-entzunezkoak, irakurketakoak edo erakusketetarako bisitak); asoziazionismoa eta praktika artistiko amateurrak; praktika kultural digitalak; eta euskarazko parte hartze kulturala.
Astelehen honetan aurkeztutako txostenaren kasuan, lagina 15 urte edo gehiagoko pertsonei egindako 3.800 elkarrizketek osatzen dute. Laginak, EAEko hiru lurralde historikoen, bizileku udalerriaren dimentsioaren, sexuaren, adinaren eta euskararen ezagutzaren araberako ordezkagarritasuna ziurtatzen du, eta horrek aukera ematen du parte hartze kulturalaren banaketa soziala ezagutzeko, biztanleria talde desberdinen arabera.
Azterlanaren helburua, Zupiriak azaldu duenez, herritarren parte hartze kulturalaren "argazki zehatza emango duten adierazleak lortzea" da. Bere hitzetan, "parte hartze kulturalaren inguruko ikerketak aukera ematen digu zehatz-mehatz jakiteko zein puntutan gauden, intuizioen eta pertzepzioen gainetik. Azterlan honek ematen digun argazkiak azken hamarkadan parte hartze kulturalak izan duen bilakaera behatzeko aukera ematen digu -kasu honetan, oso positiboa-, eta, aldi berean, indarguneak eta ahuleziak aztertzeko aukera ematen digu".
Horrela, EAEko euskarazko parte hartze kulturalari buruzko datuak duela gutxi aurkeztutako Euskal Herri osoko datu globalen antzekoak dira, eta, ikerketaren arabera, herritarren euskarazko parte hartze kulturalak bilakaera positiboa izan du orokorrean, euskararen lurralde osoko datuekin gertatu den bezala.
Zehazkiago, euskarazko antzerkira joatea %11,4tik %39,7ra gehitu da 2008tik 2018ra, bertsolarien ikuskizunetara joatea %18,1etik %31,8ra, eta euskarazko musika entzutea %66,4tik %82ra. Euskarazko irakurketak jaitsiera izan du, %39,5etik %34,7ra, baina euskarazko filmak ikusi dituztenak %1,4tik %3,7ra gehitu dira.
ONDORIO NAGUSIAK
Azterlanaren ondorio nagusiei dagokienez, EAEko biztanleek kulturarekiko "jarrera positiboa" adierazten dute 1etik 10erako eskalan, eta kultur jardueretan parte hartzeak duen garrantzia 7,34 puntuan dago. Oro har, parte hartze kulturalaren bilakaera global positiboa egon da kultur praktiken burutzapenean. Bereziki gehitu dira antzerkiari, kontzertuei eta dantza ikuskizunei dagokienez (%20tik gorako gehikuntzak), eta aztertu diren hamabi praktiketatik hiru murriztu dira: egunkarien irakurketa (%9 puntu gutxiago), aldizkariena (%6,6 puntu gutxiago) eta arte galerietara joatea (ia %3 puntu gutxiago).
Liburuak irakurtzea, zinemara eta kontzertuetara joatea, praktika zabalduenak dira biztanleen artean. Liburuen irakurketa, zinemara joatea eta kontzertuetara joatea biztanleen %60aren gainetik daude (azken 12 hilabeteetan inkesta egin zenean); ondoren, %40tik %50era bitarteko portzentajeekin gutxi gorabehera, museoetarako bisitak, antzerkira joatea eta liburutegira joatea daude. Nabarmentzekoak dira dantzara joatea, bideo jokoetara jokatzea eta arte galerietarako bisitak ere.
Bestalde, azken hamarkadan %61 igo da kultur elkarteetan parte hartzea. Horrela, EAEko biztanleen %13k kultur elkarteren batean parte hartzen du, eta %2,6k batean baino gehiagotan. Gainera, hiru biztanletik batek amateur mailako praktikaren bat egiten du; zehazki, biztanleen %32,6k adierazi du gutxienez urtean behin parte hartzen duela sormenezko jardueretan, hala nola idazketan, margolaritzan, dantzan, artisautzan eta beste hainbatetan.
PRAKTIKA DIGITALAK
Halaber, Internet informaziora sartzeko bitarteko eroso bat da, azterlanak islatu duenez, eta oso zabalduta dauden hiru praktikak osatutako blokea nabarmendu da (%70 eta %85 bitartean, Interneteko erabiltzaileen artean): albisteen irakurketa, informazio bilaketa eta musika entzutea. Bigarrenik, gutxiago zabalduta dauden praktikek osatutako bloke batek (%43 eta %49 bitartean), kultur edukiko sarbide edo deskarga praktikak biltzen ditu, eta horrekin batera, zuzeneko ikuskizunetarako tiketen erosketa eta webgune edo blog pertsonaletarako bisita.
Ildo horretan, sare sozialek kultura partekatzea errazten dutela ondorioztatu du azterketak. Internetera maiz sartzen diren biztanleen artean, %16,5ek material propioa partekatzen du sare sozialetan, eta %25ek beste autore batzuen material artistikoa. Bostetik batek sare sozialak erabiltzen ditu beste artista batzuk ezagutzeko edo haiekin harremanetan jartzeko, ia %16k bere gogoeta pertsonalak idazten ditu eta %14k kultur foroetan parte hartzen du.
Azkenik, inkestak islatu du kultur edukia duten plataformak aurrera doazela. Hamar biztanletik hiruk kontu bat du kultur edukia duen plataforma digitalaren motaren batean, eta gazteen artean proportzioa bikoiztu egiten da. Horrelako plataformetan konturen bat duten ohiko internautak kontuan hartuta, hirutik bik ordainketa kontu bat dute, dela banakoa dela taldekoa.
